Từng được coi là biểu tượng của Thủ đô khi đi vào thơ ca, nhưng vài năm trở lại đây việc hoa sữa nở đồng loạt trên các tuyến phố đã khiến nó trở thành cơn ác mộng với người dân. Bị ghét là vậy nhưng ít ai biết các chế phẩm từ cây hoa sữa với nồng độ và liều lượng phù hợp thì có lợi cho sức khỏe.
 |
Hiện tại, trên nhiều tuyến phố nội đô Hà Nội, đặc biệt ở phố Nguyễn Du, Nguyễn Chí Thanh, Trần Duy Hưng, Kim Mã, Trung Yên… hàng cây hoa sữa đang đồng loạt trổ bông khiến nhiều người cảm thấy ngộp thở. Ảnh: NĐT |
Công dụng của hoa sữa - biểu tượng và cũng là cơn ác mộng ở thủ đô
Theo nhiều nghiên cứu, nhựa, vỏ, lá cây hoa sữa là những thành phần được sử dụng làm thuốc, chiết xuất các thành phần hóa học có bản chất là alkaloids, steroids…
Vỏ cây có chứa các alkaloid như ditamine, echitenine và echitamine và được sử dụng như một thuốc có tác dụng kháng khuẩn, điều trị sốt rét như thuốc thay thế cho Quinine.
Nước sắc vỏ cây có tác dụng điều trị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, hạ sốt, điều hòa kinh nguyệt. Nước sắc lá cây được dùng để trị bệnh beribri (bệnh viêm đa dây thần kinh do thiếu Vitamin B1).
Ấn Độ là nơi sử dụng rộng rãi các chế phẩm của hoa sữa trong điều trị. Nhiều nghiên cứu trên động vật chứng minh dịch chiết của vỏ cây hoa sữa được sử dụng với các tác dụng kháng khuẩn, kháng ký sinh trùng sốt rét.
Ngoài ra, nó còn bảo vệ tế bào gan, chống lại sự phát triển của tế bào ung thư, giảm đau, chống loét đường tiêu hóa, chống oxy hóa (antioxidant), điều hòa miễn dịch, chống hen, điều trị viêm phế quản. Bởi lẽ, chúng có tác dụng giãn phế quản, chống dị ứng, làm dịu các tổn thương trên da và giảm các triệu chứng dị ứng trên da.
Hoa sữa còn có tác dụng kích thích ăn uống và làm tăng tiết sữa ở phụ nữ cho con bú. Vì cacstacs dụng kháng khuẩn nên ở Ấn Độ, hoa sữa còn được sử dụng trong thành phần của thuốc đánh răng.
Theo Đông y, vỏ cây hoa sữa vị đắng, tính lạnh, có tính năng thanh nhiệt, giải độc, chỉ thống, binh suyễn, chỉ khát, triệt ngược (sốt rét muỗi truyền) phát hãn, kiện vị. Vỏ cây phơi khô tán mịn sắc lấy nước uống, ngày uống 1-3g bột, có tác dụng thanh nhiệt, kích thích tiêu hóa. Nước sắc đặc vỏ cây có tác dụng chữa đau răng, chống lở loét da, lở loét.
Lá cây sao vàng ngày sắc uống 20g chữa nôn mửa thiếu máu do hóa trị liệu... Có thể nói, tác dụng hữu ích của hoa sữa với sức khỏe rất đa dạng và cần tiếp tục được nghiên cứu để làm rõ thêm.
Ngoài các tác dụng trên thì vỏ cây hoa sữa còn có tác dụng chữa đau răng, chống lở loét bằng cách sắc thật đặc lấy nước để uống. Với những bệnh nhân bị nôn mửa thiếu máu do hóa trị liệu thì dùng 20g lá cây đã sao vàng sắc lấy nước để uống. Tác dụng của cây hoa sữa trong phòng và chữa bệnh là vô cùng đa dạng và cần được tiếp tục nghiên cứu.
Tác hại của hoa sữa
Lương y Vũ Quốc Trung (thành viên hội Đông y Việt Nam) chia sẻ, hoa sữa có nhiều tác hại với sức khỏe. Cây hoa sữa có hơn 40 loài, đặc điểm chung là cây khá cao, vỏ dày, chảy nhựa như sữa nên gọi là hoa sữa. Hoa có mùi nồng nặc, nếu hít phải nhiều dễ gây cảm giác choáng váng, mệt mỏi, khó thở.
Hoa và quả của cây có nhiều lông, có thể phát tán trong không khí, dễ gây dị ứng, viêm xoang và các bệnh về đường hô hấp. Những người có cơ địa dễ bị dị ứng sẽ ngứa, nổi mụn nhiều hơn. Phấn hoa sữa dễ làm người già, trẻ nhỏ viêm mũi dị ứng, viêm phế quản. Những người có tiền sử hen suyễn, viêm xoang thì càng bị dai dẳng hơn.
Lương y Trung cũng bày tỏ, nếu trong một khu phố nhỏ có một cây hoa sữa thì sẽ dễ chịu, nhưng trồng nhiều cây dễ phản tác dụng. Người bị ho hen, viêm xoang và đau đầu, buồn nôn, có thể nguyên nhân từ việc hít nhiều hương hoa sữa.
Hiện nay đã có tài liệu nói về độc tính của cây hoa sữa trên động vật thực nghiệm, chưa thấy trên người. Tuy nhiên nguy cơ nhiễm độc trên người vẫn có thể xảy ra. Sử dụng các chế phẩm từ hoa sữa cần được sử dụng đúng nồng độ và liều lượng để mang lại lợi ích cho sức khỏe, không nên lạm dụng quá tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Đức Hòa (tổng hợp)
